Του ΜΑΝΟΛΗ Γ. ΔΡΕΤΤΑΚΗ*
Κλείνοντας τη μίνι συνέντευξη που προαναφέρθηκε, ο δήμαρχος Ζωγράφου δήλωσε ότι: «Οσον αφορά το οικονομικό ζήτημα για την ενίσχυση του 1 εκατομμυρίου, αρκεί να σας πω ότι μπορούμε να υποστηρίξουμε μέχρι και 100 περιπτώσεις και να στερηθούμε από κάτι άλλο. Μακάρι να γεννηθούν 100 «τέταρτα» παιδιά… Θα έχουμε εκατό καινούργιες πολύτεκνες οικογένειες». Η υλοποίηση μιας παρόμοιας απόφασης από ορισμένους δήμους μπορεί να γίνει με μια ανακατανομή των δαπανών τους, όπως αυτή που αποφάσισε ο Δήμος Ζωγράφου. Τα ισχνά οικονομικά των περισσότερων δήμων, όμως, ίσως δεν επιτρέπουν μια τέτοια ανακατανομή. Τι θα μπορούσε να γίνει, ώστε και οι δήμοι αυτοί να μπορέσουν να μιμηθούν το Δήμο Ζωγράφου;
Το θέμα αυτό θα μπορούσε να συζητηθεί στην Κεντρική Ενωση Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδος (ΚΕΔΚΕ). Αν η ΚΕΔΚΕ έκρινε ότι την απόφαση του Δήμου Ζωγράφου θα ήταν καλό να την εφαρμόσουν -αν οι ίδιοι το επιθυμούν- όλοι οι δήμοι τη χώρας, θα μπορούσε να ιδρύσει ένα ειδικό ταμείο για τις πολύτεκνες οικογένειες. Στο ταμείο αυτό θα μπορούσαν να συνεισφέρουν οι σχετικά πλουσιότεροι δήμοι, για να δείξουν την αλληλεγγύη τους προς τους φτωχότερους. Επειδή, όμως, οι οικονομικές δυνατότητες και των σχετικά πλουσιότερων δήμων είναι περιορισμένες, το ταμείο θα μπορούσε, για την υλοποίηση των σκοπών του, να απευθυνθεί για χορηγίες και εισφορές: σε επιχειρήσεις, τράπεζες κ.λπ. στο εσωτερικό της χώρας, σε όλους τους κατοίκους της χώρας, σε ελληνικές εφοπλιστικές και άλλες επιχειρήσεις στο εξωτερικό και στους Ελληνες του εξωτερικού. Το ταμείο θα μπορούσε ακόμα να διεκδικήσει πόρους απευθείας από το Κοινωνικό Ταμείο της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την υλοποίηση των σκοπών του.
Η κατανομή των όποιων πόρων θα συγκεντρώνει το ταμείο θα ήταν σκόπιμο να αρχίσει με επιχορήγηση των φτωχών δήμων των παραμεθόριων και νησιωτικών περιοχών της χώρας με τα ποσά που απαιτούνται για την καταβολή του 1.000.000 για κάθε οικογένεια που αποκτά τέταρτο παιδί, καθώς και την αναπλήρωση της απώλειας εσόδων από την πλήρη απαλλαγή όλων των πολύτεκνων οικογενειών, που ζουν στους δήμους αυτούς, από τα δημοτικά τέλη. Αν οι πόροι επαρκούν, η κατανομή των υπολοίπων πρέπει να καλύψει όσο το δυνατόν περισσότερους δήμους που δεν έχουν επαρκή οικονομικά μέσα, αρχίζοντας από τους φτωχότερους.
Οι πλουσιότεροι δήμοι της χώρας, εκτός από την ενίσχυση με 1.000.000 των οικογενειών που αποκτούν τέταρτο παιδί και την πλήρη απαλλαγή όλων των πολύτεκνων οικογενειών από τα δημοτικά τέλη, θα μπορούσαν να βοηθήσουν τις πολύτεκνες και τις μέλλουσες πολύτεκνες οικογένειες με πολλούς τρόπους. Μερικοί από τους τρόπους αυτούς είναι:
– Η επιδότηση του ενοικίου των πολύτεκνων οικογενειών που ζουν σε μικρά ενοικιασμένα διαμερίσματα προκειμένου να ενοικιάσουν μεγαλύτερα, κατάλληλα για πολυμελείς οικογένειες. Η εφαρμογή του μέτρου αυτού θα μπορούσε να αρχίσει από τις υπερπολύτεκνες οικογένειες (με 6 και άνω ανήλικα παιδιά).
– Η δωρεάν παραμονή των παιδιών των πολύτεκνων οικογενειών στους βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς (αν οι δήμοι διαθέτουν τέτοιους σταθμούς), ανεξάρτητα από το αν η μητέρα εργάζεται ή όχι.
– Η κατά προτεραιότητα συμμετοχή των παιδιών των πολύτεκνων οικογενειών σε παιδικές κατασκηνώσεις (αν τέτοιες διαθέτουν οι δήμοι) κ.λπ.
Με τους παραπάνω τρόπους θα μπορούσαν να βοηθήσουν τις πολύτεκνες οικογένειες και οι δήμοι που δεν έχουν τα απαραίτητα οικονομικά μέσα. Στο ερώτημα, πού θα βρεθούν οι πόροι για τις επιπλέον δαπάνες που θα χρειαστούν ή για την αναπλήρωση των εσόδων που δεν θα εισπράττονται, η απάντηση είναι η ίδια με εκείνη που προαναφέρθηκε. Η ενίσχυση, δηλαδή, των δήμων αυτών από το ταμείο για τις πολύτεκνες οικογένειες που θα ιδρύσει η ΚΕΔΚΕ.
Τα όσα προαναφέρθηκαν για την ενίσχυση των πολύτεκνων οικογενειών -αλλά και πολλά άλλα που θα μπορούσε να περιλάβει γι’ αυτές μια ολοκληρωμένη κοινωνική πολιτική όλων των δήμων της χώρας- θα μπορούσαν να υλοποιηθούν άνετα αν η κυβέρνηση:
– Αποφάσιζε να ουσιαστικοποιήσει τη Φορολογία Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας (ΦΜΑΠ) αυξάνοντας τους συντελεστές των υψηλών κλιμακίων και, προπάντος, πατάσσοντας τη μεγάλης έκτασης φοροδιαφυγή που υπάρχει στη φορολογία αυτή (βλέπε, σχετικά, άρθρο μας στην «Ελευθεροτυπία» της 22.3.2001), και
– Εκχωρούσε ολόκληρο το προϊόν της ΦΜΑΠ στους δήμους, αποκλειστικά για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής.
Μια τέτοια αλλαγή, εκτός του ότι θα ήταν πολλαπλά ευεργετική για όλους τους πολίτες που έχουν ανάγκη κοινωνικής φροντίδας, θα αναβάθμιζε το ρόλο της τοπικής αυτοδιοίκησης σε έναν τομέα στον οποίο θα έπρεπε να έχει τον κύριο λόγο.
Τα όσα προαναφέρθηκαν για την ενίσχυση των πολύτεκνων οικογενειών από τους δήμους της χώρας δεν αντιμετωπίζουν παρά ένα μέρος των πολλών προβλημάτων των πολύτεκνων οικογενειών και, φυσικά, δεν πρόκειται να λύσουν το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας. Την ευθύνη γι’ αυτά την έχει αποκλειστικά η κυβέρνηση, η οποία θα πρέπει να υλοποιήσει το συντομότερο δυνατό τις προτάσεις που περιέχονται στο ομόφωνο πόρισμα της διακομματικής επιτροπής που αναφέρθηκε στην αρχή του άρθρου αυτού.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 19/11/2001