Η φετινή Ημέρα του ΟΗΕ για τους Πληθυσμούς –11 Ιουλίου– είναι αφιερωμένη στις έφηβες και τα δικαιώματά τους, με σύνθημα «Investing in teenage girls». Αναφέρεται ιδιαιτέρως ο παγκόσμιος οργανισμός στις έφηβες που ζουν σε περιοχές συγκρούσεων, φυσικών καταστροφών και σε καταυλισμούς προσφύγων ή είναι πρόσφυγες και μετανάστες χωρίς προστασία από τη φτώχεια, τη βία και την εκμετάλλευση από εγκληματικά δίκτυα εμπορίας ατόμων (human trafficking).
«Σε τελευταία ανάλυση, είμαστε ένας κόσμος –λέει ο ΟΗΕ– και οι κυβερνήσεις έχουν κοινή ευθύνη για την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων και τη συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο». Καμιά κυβέρνηση δεν δικαιούται να λέει «δεν είναι δικό μου πρόβλημα το προσφυγικό, αδιαφορώ αν πνίγονται πρόσφυγες στα χωρικά μου ύδατα ή αν πέφτουν θύματα ποικίλων δικτύων εγκληματικότητας στο έδαφός μου».
Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι οικουμενικά, αδιαίρετα και αλληλεξαρτώμενα, αφορούν όλους τους ανθρώπους μόνο και μόνο επειδή είναι άνθρωποι, ανεξαρτήτως εθνικής καταγωγής, θρησκείας, πολιτικών πεποιθήσεων ή σεξουαλικής συμπεριφοράς.
Από τα σημερινά 7,3 δισεκατομμύρια του παγκόσμιου πληθυσμού, πάνω από 100 εκατομμύρια χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια. Κάποτε και στην Ελλάδα νεαρές γυναίκες παντρεύονταν παρά τη θέλησή τους, γεννούσαν στα χωράφια ή στο σπίτι εντελώς αβοήθητες και κατέφευγαν σε κομπογιαννίτες για να απαλλαγούν από τον ανεπιθύμητο καρπό του πρόωρου ή «αμαρτωλού» για την κοινωνία έρωτα.
Η ταινία «Νύφες» του Παντελή Βούλγαρη, σε σενάριο Ιωάννας Καρυστιάνη, μας υπενθύμισε ότι νεαρές Ελληνίδες στέλνονταν στο άγνωστο για να παντρευτούν δι’ αλληλογραφίας στην Αμερική ή την Αυστραλία.
Ευτυχώς, ο κόσμος έχει προοδεύσει, παρά τα περί του αντιθέτου λεγόμενα. Από το 1950, ο πληθυσμός της Γης έχει τριπλασιαστεί, αλλά έχει οκταπλασιαστεί και ο παγκόσμιος πλούτος, διαψεύδοντας τη θεωρία του Μάλθους για την αδυναμία της ανθρώπινης προόδου λόγω υπερπληθυσμού.
Ο σημερινός κόσμος είναι πλούσιος και μπορεί να εξασφαλίσει αξιοπρεπή ζωή για όλους τους ανθρώπους του πλανήτη μας. Αυτό, όμως, δεν συμβαίνει, διότι επικρατούν κάθε είδους ανισότητες, σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Ο κόσμος μπορεί να γίνει καλύτερος, με την προϋπόθεση ότι δεν θα καταστραφεί πλήρως, είτε από τα πυρηνικά, είτε από τη διαρκώς επιδεινούμενη κλιματική αλλαγή.
Η αύξηση του πληθυσμού της Γης αποτελεί θεϊκή εντολή, κατά την Παλαιά Διαθήκη. «Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και πληρώσατε την γην και κατακυριεύσατε αυτής» είπε ο Θεός στους πρωτόπλαστους.
Το πρώτο σκέλος της εντολής έχει εκπληρωθεί επιτυχώς διά μέσου των αιώνων ή χιλιετιών, αν και «λοιμοί, λιμοί, καταποντισμοί» ανέκοψαν πολλές φορές την πληθυσμιακή αύξηση, ενώ το ίδιο αποτέλεσμα είχαν μαζικές εξοντώσεις γηγενών πληθυσμών, π.χ. στη Β. Αμερική και την Αυστραλία από Ευρωπαίους αποίκους.
Κατά καιρούς, την πληθυσμιακή αύξηση έχουν επικαλεστεί διάφοροι ψευδοθεωρητικοί, που έχουν υποστηρίξει την αναγκαιότητα του πολέμου για την «αραίωση των σκόρδων».
Σήμερα, ο παγκόσμιος πληθυσμός έχει υπερβεί τα 7,3 δισεκατομμύρια, ενώ το 2030 προβλέπεται να φτάσει τα 8,5 και το 2050 τα 10 δισεκατομμύρια. Η ανάπτυξη παγκοσμίως επιβραδύνει τους ρυθμούς της πληθυσμιακής αύξησης, η οποία κάθε άλλο παρά γεωμετρική πρόοδο ακολουθεί. Οπως έχει ειπωθεί προσφυώς, η «ανάπτυξη είναι το καλύτερο αντισυλληπτικό».
Ωστόσο, η πληθυσμιακή επιβράδυνση ή και συρρίκνωση δεν είναι ίδια σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες. Αφορά, κυρίως, την Ευρώπη, όπου ο πληθυσμός της μεγαλύτερης σε έκταση και πληθυσμό χώρας, της Ρωσίας, έχει μειωθεί δραστικά τις τελευταίες δεκαετίες. Αντιθέτως, δημογραφική άνοιξη συντελείται στην Αφρική, όπου το 41% των κατοίκων της είναι μέχρι 15 ετών.
Για την αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων της ανθρωπότητας, ο ΟΗΕ έχει θέσει 17 «στόχους για τη βιώσιμη ανάπτυξη» μέχρι το 2030, στους οποίους καλούμαστε να συμβάλουμε και ως Ελλάδα, όπως ζήτησε ο Γ.Γ. του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν κατά την πρόσφατη επίσκεψή του σε Αθήνα και Λέσβο.
Πάνος Τριγάζης, πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Διεθνών Οργανισμών και Παγκοσμιοποίησης (ΠΑΔΟΠ)
ΠΗΓΗ: Η Εφημερίδα των Συντακτών (11.07.2016)
Ετικέτες: πληθυσμός, πολύτεκνοι, υπογεννητικότητα, ΟΗΕ, Οικογένεια, γέροντες, γήρανση, γεννήσεις, γεννητικότητα, δημογραφικό, θάνατοι
Πολύτεκνοι 
Πρέπει να έχετε συνδεθεί για να σχολιάσετε.